Een van de emigranten van Neerpelt was Johannes Gerardus Buijvoets. Rond 1800 emigreerde ook hij naar de Noordelijke Nederlanden en koos daarbij als woonplaats Ootmarsum.
Deze plaats ligt in Twente; het meest oostelijk deel van de provincie Overijssel. De nakomelingen van Johannes waren minder geneigd te verhuizen, en tot op de dag van vandaag wonen zijn nakomelingen nog in Twente. In de loop van jaren heeft deze familietak aardig wat sporen nagelaten in Twente.
Dit artikel is samengesteld door:
- Michel Buyvoets (Doetinchem), februari 2004, aangevuld juli 2004
Met dank aan, en bijdragen van:
- Gerrit Buijvoets en Gert-Jan Buijvoets (vader en zoon, Ootmarsum)
- Henrieke Buijvoets (Waghäusel)
- Jan en Toos Buyvoets (mijn vader en moeder, Doetinchem)
- Jan Buyvoets (Heemstede)
- Jan Buijvoets (Oeken)
- Ben Morshuis Stichting (Ootmarsum)
- Annemiek Veldboer
- Michel Bijvoet en André Byvoet
Dit verhaal speelt zich hoofdzakelijk in Ootmarsum af.
De eetkamertafel ligt bezaaid met fotokopieën van oude akten, vergeelde foto's en oude krantenknipsels wanneer ik met dit verhaal begin.
Verhalen van mijn vader in m'n hoofd, boeken over Ootmarsum (of Oatmössche zoals ze in Twente zeggen) en haastige aantekeningen gemaakt op een blocnote completeren het geheel.
Ik ga proberen een klein deel van de geschiedenis van de Buy(ij)voetsen (zoals u hier zult zien is men ook in Twente niet altijd consequent met de y en ij omgegaan) uit Ootmarsum op papier te zetten, zeker niet volledig, maar toch, het is een begin.
Wie wil corrigeren of aanvullen is hierbij van harte uitgenodigd.
Het begint met mijn betovergrootvader Johannes Gerardus Buijvoets, geboren in 1792 te Neerpelt en zesde generatie nakomeling van Antonius Buijvoets, gestorven tussen 1663 – 1698 in Neerpelt.
Rond 1780 heeft het Prinsbisdom (Luik en Limburg), waar ook Neerpelt gelegen is, te lijden onder tegenvallende oogsten. Hierdoor begint het volk te morren en rond 1789 kwamen de geruchten over de bestorming van de Bastille ten gehore van de inwoners van het Prinsbisdom, die net als hun Parijse medeburgers de gelijkheid van alle burgers eisten. Rond 1790 dringen de Oostenrijkers via Nederland het Prinsbisdom binnen. Om een lang verhaal kort te houden, het Prinsbisdom kan de tegenstanders de kop indrukken (waarschijnlijk vooral letterlijk) en slagen erin de macht te herstellen, met als bijkomend voordeel dat de revolutionairen naar Frankrijk vluchten.
Nadeel was echter dat die revolutionairen erin slagen gehoord te worden door Parijs, met als gevolg dat Frankrijk een oorlog begint tegen Oostenrijks Nederland en het Prinsbisdom Luik. Rond 1795 kunnen we zeggen dat zowel Oostenrijks Nederland als het Prinsbisdom bij Frankrijk hoorde.
Het is op dat moment dat het Prinsbisdom van elkaar wordt gescheiden en dat het land van Loon samen met Nederlands Limburg tot het departement Nedermaas wordt omgedoopt. Het is pas vanaf dat moment dat Belgisch en Nederlands Limburg één worden.
Vervolgens komt de periode van de Boerenkrijg (de Brigands). Een groep van opstandelingen die onder het Franse juk uit willen beginnen opstanden te organiseren tegen het Franse regime. Eerst in Vlaanderen, later ook in Belgisch Limburg. Zij werden in 1798 (in Hasselt) door de Fransen overwonnen. De Fransen slaagden er echter niet in het departement van de Nedermaas om te bouwen tot een bloeiende regio, het bleef arm.
Pas rond 1814 verlieten de Fransen deze regio's (Slag van Waterloo) en lieten de macht voorlopig over aan de Russen (eigenlijk de Verbonden Mogendheden). Probleem was te weten aan wie het departement van de Nedermaas toebehoorde. Het Prinsbisdom bestond niet meer en Oostenrijk had van haar recht afstand gedaan. Willem I zag zijn kans schoon om het betwistte Limburg op te eisen. Vermits dat Engeland de belangrijkste macht was in Europa (Wellington had Napoleon op eigen terrein verslagen) en Engeland vooral wilde verhinderen dat 'België-avant-la-lettre' ooit terug bij Frankrijk viel. Als onafhankelijke staat werd het namelijk te zwak geacht tegen het machtige Frankrijk. Zo wees o.a. Engeland 'België' toe aan Willem I. (de Tractaten van Wenen).
Willem I doopt Nedermaas om in Limburg. In 1828 liepen de spanningen tussen tussen het Noorden en het Zuiden erg hoog op, het was vooral de Limburgse provincie die een voortrekkersrol speelde tegen het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Na de voorstelling van de Stoome van Portici breekt de Belgische Revolutie uit. In 1830 ontstaat uiteindelijk het Koninkrijk België.
In deze onrustige periode is Johannes Gerardus Buijvoets als koperslager-teut actief in Twente.
Veel van onze voorvaderen vertrokken als teuten vanuit Neerpelt naar het Noorden (naar de calvinistische verenigde provinciëen). Men vertrok in de zomermaanden omdat er op de zanderige gronden niets te verdienen viel (geen landbouw , dus moesten zij rondreizende handelaren worden om te overleven). Het kan zijn dat de Franse overheersing en de daaropvolgende spanningen in zijn oorspronkelijke woongebied Johannes Gerardus Buijvoets niet bevielen en dat hij ook om die reden besluit zich definitief als kopersmid in het Twentse Ootmarsum te vestigen. Wellicht kon hij goed met de "Tukkers" overweg en vond hij het een fraaie stek, want mooi is het er. Feit is dat hij op enig moment besluit zich in Ootmarsum te settelen en daar als kopersmid startte. De kopie van z'n trouwakte vermeldt als beroep koperslager.
Dan zijn er de koperen tabaksdozen die mijn vader van zijn oom Bé kreeg en die door één van de voorouders- koperslagers zijn gemaakt.
De teksten en afbeeldingen zijn door het vele poetsen helaas bijna verdwenen. Van één doos rest alléén het deksel, dat op zich gaaf is.
Op het deksel zijn minutieus in reliëf veldslagen uitgewerkt die de “Siege der Russen über die Torcken” weergeven. Het betreft veldslagen o.a. in “Chocaim”, “Tschesme”, de “Krim” en “Toxiani”. Misschien kan een familielid met meer kennis van geschiedenis mij vertellen wanneer deze hebben plaatsgevonden zodat ik wat meer zekerheid heb over degene die dit mooie stuk werk vervaardigd zou kunnen hebben. Voorlopig houd ik het er op dat het door Johannes Gerardus gemaakt kán zijn.
Op één van de andere dozen staat op de zijkanten “WERELDT VERRAADT” in mooie kapitalen gegraveerd. Dit zou op de eerste wereldoorlog kunnen duiden, waarmee de maker zijn zoon Henricus Bernardus zou kunnen zijn.
Trouwakte van Johannes Gerardus Buijvoets met Aleida Maria Broekhuis
Bij mij thuis in de vensterbank staat een antieke tinnen kraantjeskan die al vele generaties in de familie is. Zou Aleida haar koffie nog uit deze kan hebben geschonken?
Wanneer ik de trouwakte wat nader bestudeer kan ik een glimlach niet onderdrukken.
Misschien was Aleida Maria Broekhuis, 27(!) jaar jonger en geboren Ootmarsumse, wel de aanleiding om in deze plaats neer te strijken.
Op 12 oktober 1841 trouwen Johannes Gerardus Buijvoets en Aleida Maria Broekhuis. De trouwakte is ondertekend door haar vader en de getuigen
- Hendrik Bentelink, timmerman,
- Willem van Weersel, organist,
- Jan Hermen Lohman, slotenmaker en
- Bernardus Antonius Plutven ......?, kleermaker
allen uit Ootmarsum
| Zowaar komt via Jan Buijvoets uit Oeken nevenstaande afbeelding binnen van het echtpaar. |  |
De volgende documenten zijn afkomstig uit de genealogische verzameling van Johannes Gerardus Buijvoets (15-1-1918/26-7-2000).
Johannes Gerardus was burgemeester van Ambt Delden en is de vader van Jan Buijvoets uit Oeken. Vanwege de vele Johannes Gerardussen in onze familie noemen we hem in dit artikel J.G. Buijvoets.
J.G. Buijvoets heeft enorm veel oorspronkelijke documenten gefotografeerd en als fotoafdruk in zijn verzameling opgenomen.
Aan J.G. Buijvoets en de tak Oss zal op onze website nog een apart artikel gewijd worden.
Stil gezeten hebben ze zeker niet, tussen 1844 en 1857 zetten ze maar liefst negen nakomelingen op de wereld. Wie de navolgende documenten goed bestudeert ziet dat het niet alleen voorspoed en geluk is geweest. Van de negen kinderen overlijden er maar liefst vier op zeer jonge leeftijd. Tragisch is ook het overlijden van Johannes Gerardus Buyvoets in december 1856. Zijn echtgenote is op dat moment hoogzwanger van hun laatste zoon Johannes Gerhardus Jozefus die op 16 februari 1857 ter wereld komt.
De hieronder vermelde gegevens uit de kerkboeken zijn verwerkt in onze genealogische bestanden. Het waren ook de gegevens waarmee de Twentse familietak in Neerpelt door ons gekoppeld kon worden aan de tak van Stamvader Buijvoets.
Voor het inzien van de originele handgeschreven genealogie: klik hier
Hieronder treft u de tekst uit bovenstaand document in leesbare vorm aan.
De teksten zijn letterlijk, inclusief (taal)fouten, uit de originele stukken overgenomen.
1792 J.G. Buyvoets, geboren te Neerpelt, provincie Limburg. Den 24 apr. 1792 en Aleida Maria Broekhuis geboren den 9 julij 1819 zijn het Huwelijk in gegaan den 14 oct 1841.
1844 Den 17 maart smorgens 7 uren is geboren Hendrikus Bernardus
tot peter Lamb. Boons
meter Maria Broekhuis
Met Hendrikus Bernardus gaat dit verhaal straks verder, hij is namelijk mijn overgrootvader en was getrouwd met Maria Lavarre uit Lage (Pruissen).
|
In de genealogische verzameling van J.G. Buijvoets treffen we de volgende notitie aan:
Voor degene die het originele in het Duits getypte genealogie wil zien: klik hier
Volgens nevenstaand bijbehorend bidprentje betreft het echter niet Bernardus Hendrikus, maar Bernardus Lambertus. |
 |
Nadat hij in 1898 weduwnaar is geworden van Wilhelmina Molmans trouwt hij Johanna Preller.
Van beide echtgenotes troffen we een bidprentje aan, welke hieronder zijn weergegeven.
 |
 |
Bernardus Lambertus staat aan het begin van wat we in Twente de ‘Almelo-tak’ kunnen noemen (door de familieleden in Ootmarsum ook wel de ‘rijke tak’ genoemd omdat ze ‘goed boerende’ fabrikanten waren).
Hij werd ook wel ‘B. L. B.’ genoemd. In Almelo startte hij een vleeswaren- en conservenfabriek. Op de site zullen we een apart artikel aan hem en de ‘Almelo-tak’ weiden. Bernardus Lambertus en zijn oudere broer Henricus Bernardus zorgen ervoor dat de Twente-tak niet uitsterft.
1847 Den 9 feb s’middags 12 uren is geboren Johannes Gerardus
tot peter Bernardus Smudde
meter Aleida Vinke1850 den 19 junij overleden
1848 Den 25 Maart is geboren savons 9 uren Wilhelmus Marinus
tot peter Albertus Broekhuis
meter Maria Geerdink
1855 13 April(?) overleden1849 den 23 September 1 1/2 uren smiddags is geboren Anna Maria
tot peter Bernardus Broekhuis
meter Joanna Geerdink
Anna Maria trouwt Everhardus Gerhardus Bloemen uit Ootmarsum. Van hen bijgaande bidprentjes.
 |
 |
1851 den 6 april 4 uur smorgens is geboren Maria Elisabeth
tot peter Bernardus Smudde
meter Eufemia Broekhuis
1853 den 4 meij overleden1852 den 10 Sept 5 uur smorgens is geboren Johanna Maria
tot peter Hermanus Terhorst
meter Johanna Maria (Zoff? Terhorst? Tijhoff?)
overleden de 29 julij 18571854 den 19 Sep is geboren Maria Elisabet smiddaags 2 uur
peter Bernardus Smudde
meter Aleida Vinke
Maria Elisabeth trouwt de Deventenaar Antonius Johannes Schoemaker. Ze sterven beiden in 1927, hieronder hun bidprentjes.
 |
 |
Johannes Gerhardus Jozefus droeg als Carmeliet de naam Broeder Romaeus
|
 |
Nu maken we even een tussenstop voor een prachtige familiefoto gemaakt in de zomer van 1914 in de tuin van het echtpaar H.B. Buijvoets-Lavarre ter ere van hun 40 jarig huwelijk.
|
Door J.G. Buijvoets is destijds voor zijn genealogische verzameling een fotokopie gemaakt van deze groepsfoto en hij heeft daarbij met nummertjes keurig aangetekend wie wie is. Ook heeft hij de tekst op de achterkant van de originele groepsfoto gefotografeerd en een afdruk ervan in zijn verzameling opgenomen. Hiernaast een kopie van het desbetreffende blad uit zijn verzameling. |
 |
In de tuin bij Opa Buijvoets
Hierna willen we ook nog even de aantekening op de achterkant van de groepsfoto goed leesbaar laten zien.
Uit de tekst op de achterkant van de groepsfoto valt af te leiden dat deze geschreven is door Sjef Buijvoets (de kleine jongen op de voorgrond). De naam van Sjef is volledig: Josephus Henricus Gerardus Antonius Buijvoets geboren 6 juli 1909 in Oss, gestorven 16 mei 1986 in San Francisco.
De fotograaf had de regie kennelijk niet helemaal strak in handen want Rie Buijvoets (de kleine meid op de voorgrond) slaat op het moment van afdrukken maar eens flink aan het neuspeuteren. Kleine Rie heet voluit Maria Gertruda Francisca Buijvoets geboren in Oss op 23 september 1910. Beide kinderen zijn van Marinus Franciscus Buijvoets en Anna Maria Wagemakers uit Oss.
De oplettende lezer zal opmerken dat het echtpaar in 1873 getrouwd is en dat hun 40 jarig huwelijk in 1913 gevierd zou moeten zijn. Ik ga echter af op een aantekening op een andere foto uit deze serie waar het huwelijksfeest in combinatie met het jaartal 1914 genoemd wordt. Mogelijk is dit een fout.
We verklaren hieronder de personen op de foto.
We hanteren daarbij de nummers van de originele aantekeningen van J.G. Buijvoets.
Omdat J.G. Buijvoets de kleinzoon is van het 40 jarig bruidspaar, heeft hij bij de foto nummer 1 "Opa" en nummer 2 "Oma" genoemd.
Dan volgt hier de CV van de familieleden op de groepsfoto:
1. Opa Buyvoets; Hendrikus (op de trouwakte en bidprentje Henricus) Bernardus Buijvoets (1844-1933).
2. Oma Buyvoets; Maria Buijvoets-Lavarre (1844-1926).
3. Sjef Buyvoets, Josephus Henricus Gerardus Antonius Buijvoets (1909-1986). Sjef is de oudste zoon van het echtpaar Marinus Franciscus Buijvoets en Anna Maria Wagemakers. Sjef is een kleinzoon van het echtpaar Buijvoets-Lavarre.
4. Marie (Rie) Buyvoets, Maria Gertruda Francisca Buijvoets. Rie is de oudste dochter van het echtpaar Buijvoets-Wagemakers uit Oss.
5. Anna Buyvoets-Wagemakers, Anna Maria Wagemakers (Oss 23 Nov. 1879-Oss 28 Okt. 1959). Sinds 11 juni 1908 gehuwd met Marinus Franciscus Buijvoets.
6. Jan Buyvoets, Johannes Gerardus Buijvoets (Ootmarsum 15 April 1874-Ootmarsum 22 September 1937) Jan is de oudste zoon van het echtpaar Buijvoets-Lavarre en op het moment dat deze foto werd gemaakt nog vrijgezel. Op 8 november 1921 trouwt hij met Johanna Maria Gerritdina Brevink.
7. Marinus Buyvoets, Marinus Franciscus Buijvoets (Ootmarsum 28 Januari 1882-Oss 20 Januari 1968). Marinus is eveneens een zoon van het echtpaar Buijvoets-Lavarre, broer van bovengenoemde Jan (6). Marinus is in 1914 al vertrokken uit Ootmarsum naar Oss waar hij werkt als huisschilder. Hij is als deze foto gemaakt wordt gehuwd met Anna Maria wagemakers (5) en heeft al een gezin gesticht. Zijn kinderen Sjef (nr. 3) en Rie (nr. 4) treft u ook op deze foto aan.
8. Oom Bernard Buyvoets, Bernardus Lambertus Buijvoets (Ootmarsum 25 Sept. 1845-Nijmegen 4 Nov. 1924). Naast hem zijn tweede echtgenote Johanna Wilhelmina Preller.
9. Tante NA. Bs-Preller, Johanna Wilhelmina Preller (Dokkum 7 Apr. 1857-Nijmegen 11 Dec. 1925.
10. Oom Romeus Buyvoets O. Carm., Johannes Gerhardus Jozefus Buijvoets (Ootmarsum 16 Feb. 1857-Boxmeer 8 Juni 1930). Carmeliet en Broeder Romaeus sinds 17 oktober 1887.
11. Marie Buyvoets-Voorhuis, Gezina Maria Voorhuis (Ootmarsum 4 feb 1878-Tubbergen 16 Juni 1967) Ze is sinds 3 februari 1909 getrouwd met Willem Buyvoets, rechts naast haar op de foto (12).
12. Oom Willem Buyvoets, Wilhelmus Johannes Gerhardus Buijvoets (Ootmarsum 16 Jan. 1878-Tubbergen 9 Aug. 1976). Met het echtpaar Buijvoets-Voorhuis begint wat we nu de 'Tubbergen tak' kunnen noemen. Willem Buijvoets vertrekt uit Ootmarsum om zich in Tubbergen als loodgieter en fietsenmaker te vestigen.
Over de 'Tubbergen-tak' zal een apart artikel op de site verschijnen.
13. Schoemaker ?, voor J.G. Buijvoets een vraagteken en derhalve voor ons nu ook.
14. Maria Elisabeth Buijvoets (echtgenote van Antonius Johannes Schoemaker uit Deventer en zus van Henricus Bernardus) is het waarschijnlijk niet. Zij zou op deze foto 60 jaar oud moeten zijn. De dame in kwestie oogt naar mijn mening wat jonger. Wie de verjaardagskalender van H.B. Buijvoets bekijkt die we hierna afbeelden ziet dat er ook naast een Marie ook nog een Henriette, Anna, Josephine, Alida en Marietje Schoemaker zijn.
15. Jan G. Schoemaker + 26-6-'40, blijkens een overlijdensadvertentie die we aantreffen in de verzameling van J.G. Buijvoets zou dit Johannes Gerardus Schoemaker moeten zijn, echtgenoot van Maria Theresia Mulder, overleden op 26 juni 1940 in Deventer op 53-jarige leeftijd. Het zou als we de gegevens juist interpreteren een zoon moeten zijn van het echtpaar Schoemaker-Buijvoets uit Deventer. We vonden nog een notitie op de achterkant van een enveloppe waarop dit schematisch is aangetekend. Er staat nog bij geschreven dat dit echtpaar Peetoom en Peettante zijn van Betsy Buijvoets.
16. Oome Gait Buijvoets, Gerardus Marinus Everhardus Buijvoets (Ootmarsum 6 Juni 1880-Ootmarsum 16 Maart 1922). Zoon van het echtpaar Buijvoets-Lavarre. Altijd ongetrouwd gebleven en fietsenmaker te Ootmarsum. Van 'Gait' hierbij een tweetal foto's. Op de ene ziet u hem rechts, de persoon links op de foto kunnen we nog niet duiden. Het tweetal is zo te zien op vossenjacht geweest. Op de tweede ziet u hem met fiets. Hij is hier nog wat jonger, maar aan het speldje op z'n pet te zien al wel actief als fietsenmaker (zie ook het artikel over de Buijvoets fietsenmakers op de site).
17. Kleine Lide's Moeder (doorgehaald), Bloemen-Buijvoets, Anna Maria Buyvoets (Ootmarsum 23 Sept. 1849-Ootmarsum 3 Maart 1934), een zus van Henricus Bernardus Buijvoets.
18. Oom Harry Buyvoets, Henricus Gerhardus Buijvoets (Ootmarsum 20 Aug. 1885-Ootmarsum 14 Juni 1967). Zoon van het echtpaar Buijvoets-Lavarre en op het moment dat deze foto werd gemaakt nog ongehuwd. Op 17 November 1921 trouwt hij met Geertruida Maria Brandehof in Ootmarsum. Hieronder ziet u hun bidprentjes.
 |
 |
19. KLEINE Lide Buyvoets. d.v. nrs 8 en 9. Aleida Maria Buijvoets (geboren 7 Mei 1889 Alemelo-Weerselo Maart 1971) Deze Aleida is een dochter van Bernardus Lambertus Buijvoets en zijn eerste vrouw Wilhelmina Johanna Hendrika Molmans die op 11 Juni 1893 plotseling stierf. Aleida is dan pas vier jaar oud. Op 23 januari 1894 trouwt Bernardus L.B. zijn tweede vrouw Johanna Wilhelmina Preller. Aleida is altijd ongehuwd gebleven.
20. Oom Bee, Bernardus Johannes Buijvoets (Ootmarsum 26 Maart 1876-Ootmarsum 23 Dec 1958). Zoon van het echtpaar Buijvoets-Lavarre en altijd ongetrouwd gebleven.
21. Schoenmaker, ook deze jonge dame blijft voor ons nog een vraagteken. Het zou een dochter kunnen zijn van het echtpaar Schoemaker-Buijvoets (zwager en zus van Henricus Bernardus Buijvoets) uit Deventer. In de verzameling van J.G. Buijvoets is een bidprentje aanwezig van Josephine Maria Wilhelmina Schoemaker (Deventer 26 Maart 1892-Deventer 15 februari 1958). Gezien de leeftijd zou het deze Josephine kunnen zijn.
22. Tante Lide-Buyvoets-Kotter, Aleida Maria Johanna Buijvoets (Ootmarsum 18 Okt 1883-Almelo 27 Feb 1962). Dochter van het echtpaar Buijvoets-Lavarre en op het moment dat deze prent gemaakt werd nog ongetrouwd. Ze werd in de familie 'grote tante Lide' genoemd om verwarring met de andere Aleida (nr 18 op de foto) in de familie te voorkomen. In 1919 trouwt ze met Bernardus Johannes Kotter uit Oldenzaal. Bernardus Kotter is werkzaam als stucadoor en het echtpaar vestigt zich in Almelo en krijgt een dochter.
Van dit echtpaar hieronder de bidprentjes.
Als klapstuk van deze fotosessie tenslotte nog een foto van hun dochter Maria (Riet), gedateerd 6 juni 1940.
Henricus Bernardus houdt de (ver)jaardagen van de familie overigens goed bij.
Hieronder drukken we enkele pagina’s uit z’n agenda af.
Voor het eerste blad uit de agenda: klik hier
Voor het tweede en derde blad uit de agenda: klik hier
In de map van J.G. Buijvoets troffen we een fotokopie aan van een handgeschreven verslag van een schaatswedstrijd uit 1897. Dit verslag komt uit de "Notulen der Vergaderingen van de Ootmarsumsche IJsclub, opgericht den 16 Januari 1879."
In de map is het verslag tegenover een brief van H.B. Buijvoets geplaatst. Ik vermoed dat dit niet zonder reden is geweest omdat het geheel toch wel geordend bij elkaar gebracht is. De handschriften lijken ook enigszins op elkaar, zeker als je bedenkt dat tussen het verslag en de brief 36 jaar ligt. Verder weten we dat in de zaak van H.B. Buijvoets schaatsen werden geslepen.
Onder andere zijn zoon Harry deed volgens het verslag mee aan de hardrijderij voor zoons van leden tussen de 12 en 16 jaar. Een kopie van de notulen bevindt zich in het archief van de Stichting Heemkunde Ootmarsum.
Verder komen in de notulen de volgende namen voor: Willem Buijvoets, Jan Buijvoets, Bern. Buijvoets, G. Buijvoets en M. Buijvoets.
In de "Lijst van leden van de Ootmarsumsche IJsclub op 21 Januari 1889" wordt als nr. 33 vermeld H.B. Buijvoets.
Voor het originele verslag van de hardrijderij op de schaats: klik hier
De vertaling luidt als volgt:
Kort verslag van het IJsfeest, gehouden op de ijsbaan op ‘de Deele’ aan den Denekamperweg achter het tolhek op Zaterdag den 16 januari 1897, overeenkomstig het in de Algemeene Vergadering van 13 januari j.l. vastgestelde programma:
I. Hardrijderij voor mannen boven de 16 jaren.
I. Deenemers: 1. H. Hesselink (bakkersknecht), 2. Jan Raatgerink, 3. Frits v.d. Noorda, 4. Herman Brons, Everh. Teusse, 6. W. Smits, 7. H. Nadorp, 8. J. Hagedoorn, 9. H. oude Weernink, 10. H. Waarnink, 11. W. Buijvoets, 12. J.G. Eijsink (smidsknecht), 13. H. Eenhuis en 14. J. Ossenvoort.
Prijswinners: Eijsink 1ste prijs (1 zilveren remontoir)*
v.d. Noorda, 2de (1 p. schaatsen)
Hesselink 3de (1 pijp)II. Hardrijderij voor zoons van leden tusschen de 12 en 16 jaren.
Deelnemers: 1. B. Brons, 2. Gust. v.d. Noorda, 3. Frans Nadorp, 4. Walt. Cramer, 5. Har. Buijvoets, 6. Frits Budde, 7. H. Tijink en 8. B. Veldhuis.Prijswinners: Cramer, 1ste prijs (1 p. schaatsen)
Nadorp, 2de prijs (1 zakmes)
v.d. Noorda, 3de prijs (1 horl. Ketting)
Buijvoets, 4de prijs (1 horl. Ketting)
Brons, 5de prijs (1 portemonnaie)
III. Hardrijderij van 5 mannen tegen 5 mannen (opleggen) boven de 16 jarenDeelnemers: 1. J. Hagedoorn, 2. H. oude Weernink, 3. G. Eenhuis, 4. G. Ruepert, 6. G. Buijvoets, 7. H. Waarnink, 8. G. Brons, 9. G. Eijsink, 10. H. Hesselink, 11. H. Nadorp, 12. W. Smits, 13. H. Brons, 14. W. Buijvoets, 15. Fr. V.d. Noorda, 16. J. Rikmanspoel, 17. J. Ossenvoort, 18. J. Raatgerink, 19. H. Schulten, 20. J.F. Nadorp.
Prijswinners: Het vijftal bestaande uit: W. Buijvoets - Eijsink - H. Waarnink - Hesselink - G. Brons
ieder 60 cent.
IV. Schoonrijden voor mannen boven de 16 jaren:Deelnemers: 1. Frits Frowijn, 2. C.J. Teusse, 3. Everh. Teusse, 4. Eijsink, 5. W. Smits, 6. Hesselink
* Een remontoir is een soort horloge
Bijgaand een brief van H.B. Buijvoets, geschreven op 27 januari 1333 en gericht aan zijn zoon Marinus (Franciscus, Oss). Opmerkelijk is dat hij hier schrijft dat hij goed gezond is.
Het is echter de laatste brief die hij Marinus schrijft want hij overlijdt 11 dagen later op 6 februari…
Voor een kopie van de originele brief: klik hier
De vertaling luidt als volgt:
Ootmarsum 27 Januari 1933
Beminde Kinderen
Marinus Hartelijk gefeliciteerd met de vermeerdering der jaren mede uit naam van Alle Huisgenooten ook Anna en het geheele Kroost.
Dat U zamen nog vele jaren deze dag moogd vieren, ik ben goed gezond schoon maar eenmaal deze winter ter Kerk geweest, moet nog veel hoesten.
Verder van de jongens geen een ter school. Griep griep. Kleine Marietje ook wel een weing, doch is nog wel speels er bij. in Huis blijven, en te Bed is het beste zegt de Dokter, en Jan heeft weer eens bloed zweer op de Rug, dus ook maar half werk. schoon de werkzaam heden ook niet druk zijn, hopen maar op beter. hebben nog wat op een dak te maken maar is heden te koud. het is smorgens wel een mooi gezicht zulke mooije bloempjes in de ramen
Allen Hartelijke Groeten en het beste gewenscht,
Uw Liefste Vader
hebben nog niet geslacht.
Kleine Marietje in de brief is de dan net twee jaar oude Maria Gerritdina Wilhelmina (Riet) Buyvoets, oudste dochter van het echtpaar Buijvoets-Brevink.
Jan in de brief is Johannes Gerardus Buijvoets, getrouwd met Johanna Maria Gerritdina Brevink. Vader Henricus Bernardus, al zeven jaar weduwnaar woont samen met dit echtpaar aan het Schoolplein (nu Oostwal) in Ootmarsum.
Wanneer mijn vader een kleine maar scherpe familiefoto in sepiatinten uit zijn spullen te voorschijn tovert is mijn interesse direct gewekt.
Vooral omdat hij alle personen op de foto nog van een naam kan voorzien.
Ook komt er al gauw een prachtige foto van het echtpaar Buijvoets-Lavarre met hun hond te voorschijn via Jan Buijvoets uit Oeken (zoon van J.G. Buyvoets, oud burgermeester van Ambt-Delden).
Trouwakte Henricus Bernardus Buijvoets en Maria Lavarre.
Op 18 mei 1873 trouwden Henricus Bernardus Buijvoets en Maria Lavarre.
Getuigen waren, Hendrikus Rouwers, grutter, Hendrikus Warnink, bakker, Jan Ossenvoort, tapper en Gerhardus Hofstee, houtdraaier van beroep, allen uit Ootmarsum.
De vader van de bruidegom is dan reeds overleden. Aleida Maria Broekhuis heeft de akte nog wel ondertekend.
 |
 |
Links op deze foto staat hij dan, Henricus Bernardus. De foto is, zo blijkt uit notities op andere prenten uit deze serie, op 13 mei 1914 gemaakt in de tuin van de familie. Rechts naast hem zijn vrouw Maria Lavarre. Hun 40 jarige trouwdag was de aanleiding om een fotograaf uit te nodigen en de familie op "statieportretten" te laten vereeuwigen.
Van hen duiken ook vergeelde bidprentjes op.
Maria Lavarre uit Lage, Pruissen. Pruissen… dat klinkt indrukwekkend, Lage is echter een bescheiden plaats aan de Dinkel net over de grens in Duitsland, zo'n 10 kilometer Noordelijk van Ootmarsum. Haar ouders baatten hier een café- annex boerenbedrijf uit.
Het café (weliswaar in de jaren ‘50) zie ik terug in een oud fotoalbum, het werd op zondagse fietstochten nog wel eens aangedaan. Op onderstaande fotopagina uit een album van mijn ouders zien we de tweeling Herman en Jan (mijn vader) met hun respectievelijke verloofdes Diny en Toos tijdens een vakantiefietstochtje in 1955 in Lage.
De trouwakte van Henricus Bernardus vermeldt een beroep, óók dat van koperslager zoals zo vaak ambachten van vader op zoon overgingen. Hij heeft in elk geval als zodanig gewoond en gewerkt aan het Schoolplein, de latere Oostwal, in Ootmarsum.
De foto is van vóór 1922 omdat we Gerhardus Marinus Everhardus (Gerrit / “Gait”, gestorven 16-3 1922) op deze prent terugzien.
Het bijschrift komt deels uit het boek "Ootmarsum vroeger…" van Ben Morshuis
“H.B. Buijvoets was van oudsher koperslager van beroep. Ook op de foto zijn de bewijzen daarvan te zien: achter het rechter winkelraam staan en hangen nog allerlei producten die met dat beroep te maken hebben. Maar ook de fietsenhandel en reparaties vormden een lucratieve bezigheid en daarmee belastte de vrijgezelle oom G. Buijvoets zich. Hij staat midden op de foto met zijn onafscheidelijke pet op zijn hoofd. In de deuropening staat mevrouw L. Buijvoets, ter onderscheiding van een andere tante met dezelfde naam werd zij door haar neven en nichtjes Grote tante Lide genoemd. In het pand links was lange tijd de kruidenierswinkel van Bank gevestigd.”
Aardig om te weten is dat op de kaarsenbanken op het Hoogaltaar van De Onze Lieve Vrouwe- of Buitenkerk in Kampen zes koperen kandelaars uit 1887 moeten staan van deze firma Buyvoets (op de kopie hieronder verbasterd tot Buysvoet!) uit Ootmarsum. Mijn vader kreeg deze kopie, met plattegrond en beschrijving van de plek waar de kandelaars staan, enkele jaren geleden van een kennis.
De trouwbrief van 18 mei 1873 van Henricus Bernardus Buijvoets en Maria Lavarre.
De trouwbrief van 18 mei 1873 van Henricus Bernardus Buijvoets en Maria Lavarre. Op de trouwbrief zijn hun 7 kinderen bijgeschreven. Bij de op jonge leeftijd gestorven Gerhardus Marinus Everhardus staat ook een aantekening van zijn overlijdensdatum.
De navolgende documenten verschaffen ons nog wat informatie over de geboorten van de kinderen van het echtpaar Buijvoets-Lavarre.
Voor het inzien van het vervolg van de genealogie klik hier
De tekst letterlijk in leesbare vorm omgezet:
Henricus Bernardus Buyvoets geboren den 17 Maart te Ootmarsum 1844 en Maria Lavarre geboren te Lage den 2 Maart 1844 zijn door het Huwelijk vereenigd den 13 Mei 1873 te Neuenhaus.
1874, den 15 April is geboren Johannes Gerhardus.
Peter Bernardus Lambertus Buijvoets
Meter Christina Vos. te Lage
1876 den 26 Maart is geboren Bernardus Johannes
Peter: Jan Hendrik Lavarre, Lage
Meter: Anna Maria Buijvoets
1878 den 16 Januarij is geboren Wilhelmus Johannes Gerhardus.
Peter Johannes Gerhardus Jozephus Buijvoets
Meter Johanna Maria Adriana Tijthoff (?)
1880 den 6 Juni is geboren Gerhardus Marinus Everhardus
Peter Christiaan Lavarre
Meter Elisabeth Maria Buyvoets
1882 den 28 Januari is geboren Marinus Franciscus
Peter Joh Bern Josh Buyvoets
Meter Elisabeth Lavarre Lage
1883 den 18 October is geboren Aleida Maria Johanna
Peter Bern Eduard V(?)ink te Hengelo
Meter Eufem Aleida Wilmink idem
1885 den 20 Augustus is geboren Henricus Gerhardus
Peter Gerh Joh Herm Bloemen
Meter Maria Minke
Op een familiefoto staan achter hun ouders de zeven kinderen keurig in zondagse kledij opgesteld.
Uiterst links op de foto Marinus Franciscus ofwel Rinus. Deze vertrekt op een gegeven moment naar Oss en verdient daar de kost als huisschilder.
Daarnaast staat Wilhelmus Johannes Gerhardus (Willem). Deze vestigt zich in Tubbergen als loodgieter en fietsenmaker.Ook mijn grootvader (Johannes Gerhardus) heeft een poging gewaagd een zaak op te bouwen in dit dorp. Hij kon er echter niet aarden waarna Willem zicher vestigde en wel succes had.
Naast Wilhelmus Johannes Gerhardus zien we Johannes Gerhardus (Jan), mijn grootvader, waarover later in dit verhaal meer.
In het midden Aleida Maria Johanna, Lideke. Door de neven en nichten Grote tante Lide genoemd omdat er nog een tante was met dezelfde naam. Zij
verhuist op enig moment naar Almelo.
Rechts naast Lide staat Bernardus Johannes, steevast aangeduid als oom Bé. Ook hij komt verderop in dit verhaal terug.
Naast "oom Bé" Gerhardus Marinus Everhardus. (Gerrit / "Gait") Hij stierf jong, 42 jaar oud, in 1922. Hij hield zich in het bedrijf van zijn vader
bezig met de handel in- en reparatie van fietsen.
In het boek "Ootmarsum van vroeger" staat een mooie foto van de Fanfare Caecilia. Het bijschrift duidt de derde persoon rechtsboven als G. Buijvoets
aan.
Als laatste, meest rechts, Henricus Gerhardus, Harrie. Hij begon een elektriciteitswinkel aan het Kerkplein in Ootmarsum.
Ook van deze zaak vinden we de volgende foto's terug in de boeken van Ben Morshuis.
Drie foto’s waarop de winkel van Harrie Buijvoets aan het kerkplein in Ootmarsum te zien zijn. Op de onderste foto het derde pand vanaf links. Het pand waarvan het zonnescherm is neergelaten is van slagerij Hendrik Steinmeijer.
In 1900 nam de Fanfare Caecilia uit Ootmarsum deel aan een concours in Zeist. Daarvan is deze foto gemaakt. Exact onder het bord “Ootmarsum Cecilia”, met trom, een jonge “Gait” Buijvoets.
Dit verhaal gaat nu verder bij mijn grootvader, Johannes Gerhardus Buijvoets.
Drie fotootjes heb ik van hem. Op één ervan zit hij met een aantal heren begin jaren dertig op het terras van hotel Tubantia in Ootmarsum. Mijn vader heeft met pen op de foto bij zijn vader (met pet) een kruisje gezet en het is verbazingwekkend hoeveel mijn vader nú, op 74 jarige leeftijd, op hem lijkt. De heren zitten in zondags pak genoeglijk aan een glas bier en een sigaar. Ook op de foto, links van hem, zijn broer Harrie (Henricus Gerhardus).
Het bijschrift van bovenstaande foto leen ik uit het boek "Ootmarsum in oude ansichten" van Ben Morshuis.
Herensoos?
Was het een vergadering of zomaar een bijeenkomst? Hoe het ook zij, men kwam bijeen op het terras van hotel Tubantia, waar de klapstoeltjes klaarstonden. Anna serveerde donker bier en zette een kistje sigaren op tafel. In het begin van de jaren dertig was er van politieke meningsverschillen nog geen sprake. Dat zou helaas bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wel anders worden; ook bij enkele van deze heren. Van links naar rechts: Arnold Kip (hotelier), Anna, Harry Budde, S. Menco, Antoon Kip, J.B. Reuwer, Theo Budde, Harrie Buijvoets, Jan Buijvoets, Guus Brons, Louis Brons en Marinus Reuwer.
Opmerkelijk is dat in het origineel van de foto die ik heb de schaar is gezet. De meest linker persoon is van de foto verdwenen…
Op onderstaande foto zien we Johannes Gerhardus in werkkleding links op de foto. Let eens op de pet met het merktekentje voorop. Net om de boom kijkt oom Bé (Bernardus Johannes) de lens in. De tweede van rechts is Gait Buijvoets. De andere personen op de foto herkent mijn vader helaas niet meer.
Jan (Johannes Gerhardus) zet eind jaren twintig de zaak van zijn vader,die in 1933 overlijdt, aan het Schoolplein in Ootmarsum voort. Hij is dan al sinds 1921 getrouwd met Johanna Maria Gerritdina Brevink. Ook hier een nogal opmerkelijk leeftijdsverschil van maar liefst 21 jaar in het voordeel van mijn grootmoeder.
Foto hiernaast: Johanna Maria Gerritdina Brevink
Foto hieronder: De trouwakte van het echtpaar Buijvoets-Brevink
Als goed Katholieken trouwen Johannes Gerhardus Buijvoets en Johanna Maria Gerritdina Brevink niet alleen voor de wet , maar op op 15 november 1921 ook voor de kerk in de R.K. Parochie H.Plechelmus in Rossum. Pastoor A.C. Dames tekent op de achterkant van het uittreksel als getuige van het huwelijk.
<= Een foto uit de jaren twintig van oom Bé.
Oom Bé, altijd ongetrouwd gebleven, zat ook in deze onderneming en de kost werd met van alles en nog wat verdiend. Natuurlijk als kopersmid, maar ook als loodgieter en fietsenmaker. Op zolder stond een grote machine waarop schaatsen werden geslepen en oom Bé rookte hammen en worsten, waar hij voor eigen gebruik nog wel eens een reep afsneed, voor de boeren uit de omtrek en stookte, illegaal, een eigen borrel. Stevige alcoholdampen stegen dan op uit het pand Buijvoets. Het gedistilleerd van eigen makelij werd getest op de boeren die zondags na de kerkdienst bij Buijvoets rond de grote potkachel plaatsnamen om bij te praten en hun rekeningen te betalen.
Naast het werk "aan huis" was er loodgieterswerk in de bouw waar ook aanverwante zaken zoals leidekkerswerk en het bewerken van zink werden gedaan. Men ging te voet naar een klus aan een huis of een kerktoren, ook in omliggende plaatsen zoals Almelo, Oldenzaal of Zenderen.
Tussen alle drukke werkzaamheden door sticht het echtpaar Buijvoets-Brevink een gezin met zeven kinderen, Harrie, Gerrit, Ben, Riet, de tweeling Herman en Jan en Annie.
Mijn grootvader maakte deze koperen kruik om het wiegje van de tweeling warm te houden. In de bodem staat hun geboortedatum. Er moet nog een tweede exemplaar in de familie zijn. Kostbaar koper werd niet weggegooid, basis van de kruik is een onderdeel van een defect geraakte waterpomp.
Hierboven een babyfoto van Herman en Jan (of is het andersom?).
Van de zonen (“de grote vijf” staat achterop geschreven) heb ik een foto die begin jaren dertig moet zijn genomen. Voor het ouderlijk huis zien we van links naar rechts Gerrit, Ben, Harrie, met daarvoor de tweeling Herman en Jan (op de nogal beschadigde foto is met pen een rood kruisje gezet, op de achterkant staat "x = volgens moeder Jan").
Zo gaat alles zijn gangetje in het gezin Buijvoets totdat mijn grootvader in september 1937 een ongeluk krijgt op een bouwplaats. Een val van een steiger verwondt hem en enkele dagen daarna overlijdt hij.
Nevenstaande portretfoto van Jan (Johannes Gerhardus) Buijvoets is na zijn overlijden deels getekend en geconstrueerd door een fotograaf uit Almelo om zo de familieleden toch een officieel portret te kunnen overhandigen.
Veel tijd om te rouwen was er niet, er waren immers zeven jonge kinderen en er moest een bedrijf draaiende worden gehouden. Annie Buijvoets, op dat moment nog een baby, wordt om de jonge weduwe Buijvoets te ontlasten bij familie in Brabant ondergebracht.
Oom Bé neemt vanaf dat moment de vaderrol binnen het gezin op als voogd. Een markante persoonlijkheid en onmisbaar in het bedrijf zo blijkt uit de vele verhalen die mijn vader over hem kan vertellen. Als de jongens naar een karwei gingen hoefden ze s’morgens slechts aan oom Bé door te geven waar ze naar toe vertrokken. Op zaterdag, als de werkbriefjes moesten worden ingevuld lepelde oom Bé alle benodigde gegevens van die week uit zijn hoofd op.
De zaak wordt voortgezet onder de naam Fa. Weduwe J.G. Buyvoets.
Een naoorlogse enveloppe met deze firmanaam tref ik in een fotoalbum aan.
In elk geval betekent het dat de oudste zonen al vroeg in hun leven in de zaak aan de slag moeten.
Aardig is de anekdote die Henrike (dochter van de oudste zoon Harrie, Henricus Bernardus Buijvoets) over haar vaders werkzaamheden weet op te dissen.
Inderdaad heeft koper voor enkele Buijvoetsen wel wat betekend. Jan (Johannes Gerhardus Buyvoets, Heemstede) weet jij nog dat pappie een koperen dak voor een kerk in Zutphen heeft gemaakt? En dat wilde een pastoor graag gelijk groen hebben en hiervoor niet eerst jarenlang wachten.
Nu schijnt urine een snelle groene patina te geven. Nu mogen jullie
raden wie er hier een uitermate praktische oplossing voor heeft gevonden!
Adreslijst uit het v.v.v. Boek 1948 van Ootmarsum (is het nu Buy- of Buijvoets?)
De oorlogsjaren herinnert mijn vader zich niet als bijzonder zwaar voor het gezin. Eten was er in elk geval altijd genoeg dankzij de rokerij en moestuin van oom Bé. Wél moeten in het verloop van de oorlogsjaren Harrie en Gerrit als oudste zonen onderduiken bij boerengezinnen in de omtrek om aan de Duitse Arbeidsdienst te ontsnappen. Zakelijk was het door de schaarste aan vooral koper, dat voor allerhande oorlogstuig nodig was, moeilijker. Ook andere gebruiksgoederen waar de familie in handelde, zoals radio's en fietsen, werden op een zeker moment door de bezetter in beslag genomen.
Een aantal aardige anekdotes uit die tijd die mijn vader me meermalen vertelde;
Eén ervan gaat over eten en is hilarisch.
Het gaat over een varken dat in een winternacht bij een