In een uitgave van de Vereniging Vrienden van Stadsherstel Amsterdam N.V. is in januari 2007 Nieuwsbrief nr. 64 uitgegeven over de historie van de Parkkerk bij het Vondelpark in Amsterdam. Niet alleen over de diverse functies van deze kerk, maar ook omdat in deze kerk geschiedenis is geschreven over de Hervormde en Gereformeerde kerken.
De Parkkerk is gebouwd in 1916 en daarvoor moest een villa ontworpen door Yme Bijvoets worden gesloopt. Deze villa was gebouwd in opdracht van H.G. Koster die in deze straat meerdere huizen had laten bouwen. Fred van Kooij attendeerde ons op een artikel van zijn hand in deze nieuwsbrief, toepasselijk getiteld: "De straat van H.G. Koster en Yme Bijvoets"
Nieuwsbrief nr. 64 - januari 2007
uitgave Vereniging Vrienden van Stadsherstel Amsterdam.
In deze Nieuwsbrief is in hoofdstuk 2 het artikel "De straat van H.G. Koster en Yme Byvoets" gepubliceerd door Fred van Kooij. Dit artikel is onverkort onder aan deze webbladzijde afgedrukt.
De nieuwsbrief bevat in hoofdzaak het wel en wee van de Parkkerk met ondermeer de perikelen binnen de Hervormde en Gereformeerde kerk. Alhoewel de familie Buijyvoets "van stamboom uit" katholiek is opgevoed, is de nieuwsbrief voor geïnteresseerden in geschiedenis dermate interessant dat we een korte inhoud niet achterwege willen laten.
Hoofdstuk 1 - De bouw
De Parkkerk is gebouwd als het tweede gebedshuis van de Gereformeerde Kerk Amsterdam-Zuid. Deze kerkgemeente was ontstaan na annexatie van grote delen van Nieuwer-Amstel door de hoofdstad in 1896.
Hoofdstuk 2 - De straat van H.G. Koster en Yme Bijvoets
De Parkkerk is gebouwd aan het eind van een voormalig landelijk zijpad van de eeuwenoude Overtoomseweg, die in oorsprong Heiligeweg heette. De naam van dit pad werd in de loop der tijd enkele malen gewijzigd. Pas aan het einde van de 19e eeuw is het verbreed tot de straat die we nu kennen als het zuidelijk deel van de Gerard Brandtstraat. Bij de aanleg en bebouwing van dit straatdeel hebben twee personen een belangrijke rol gespeeld.
Dit artikel is geschreven door Fred van Kooij die sinds 1990 onderzoek doet naar het gebied van Nieuwer-Amstel dat in mei 1896 door Amsterdam werd geannexeerd. Hij is co-auteur van boeken over de Boerenweterng en de Overtoom, die als nummer 2 en 7 zijn verschenen in de Amstelveense Historische Reeks.
Hoofdstuk 2 is onder aan dit artikel onverkort weergegeven
Hoofdstuk 3 - Van Gereformeerd naar Hervormd terug naar Gereformeerd
De Nederlandsche Hervormde Kerk is ontstaan als voortzetting van de Nederduitsch Gereformeerde Kerk. In de 19e eeuw ontstonden binnen de Hervormde Kerk twee belangrijke scheuringen door lidmaten die ontevreden waren over de koers van de kerk: de Afscheiding van 1834 en de Doleantie van 1886. Door een samensmelting van de Afgescheidenen en de Doleanten in 1892 ontstond het verband van de Gereformeerde Kerken in Nederland. In dit hoofdstuk volgt een kort overzicht van de gebeurtenissen die hebben geleid tot vorming van dit kerkverband, waartoe de Parkkerk in eerste instantie behoorde.
Hoofdstuk 4 - De Parkkerk als centrum van het Hersteld Verband
De Parkkerk is haar bestaan begonnen als één van de kerken binnen het verband van de Gereformeerde Kerken in Nederland. In 1926 is een groot gedeelte van de lidmaten van de kerkgemeente van Amsterdam/Zuid, waarvan de Parkkerk één van de belangrijkste bedehuizen was, uit het verband gestapt. Men ging zich noemen de Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband. De reden om zich af te splitsen was dezelfde als die de Doleanten onder leiding van Abraham Kuyper veertig jaar eerder aanvoerden om de Hervormde Kerk te verlaten± te veel macht van de Generale Synode.
Hoofdstuk 5 - Het woord door de muziek vervangen - Parkkerk wordt Orgelpark
Dit hoofdstuk omschrijft hoe de kerkelijke functie van het gebouw langzamerhand allerlei andere tijdelijke functies kreeg en uiteindelijk volledig werd gerestaureerd met als functie: Orgelpark. Het pand bevat nu in totaal vier orgels; het orginele Sauer-orgel van de voormalige Parkkerk, het joyeuze Molzer-orgel uit Wenen en het Van Leeuwen orgel.
Hoofdstuk 6 - Een nieuw podium voor hedendaagse orgelmuziek
De nieuwe bestemming van de Parkkerk nabij het Vondelpark is een hoogst muzikale. Initatiefnemer Loek Dijkman - afkomstig uit het bedrijfsleven en voorzitter van de stichting het Orgelpark - vertelt over een uniek centrum gewijd aan de muze.
Hoofdstuk 2 - De straat van H.G. Koster en Yme Bijvoets
De volledige Nieuwsbrief is verkrijgbaar bij Stadsherstel Amsterdam of eventueel bij de Stadsboekwinkel in het Amsterdamse Stadsarchief.
"